Metaller, tabiatta doğal olarak bulanan ve iz miktarlarda dahi olsa tüketilen gıdalar ile insanlara ulaşabilen elementlerdir. Metaller çoğunlukla çevreden tarlada gelişmekte olan ürüne, bu ürünle beslenen hayvanların süt ve etlerine, su ve deniz ortamlarından su ürünlerine geçmektedir. Bunun dışında çevreden hammaddeye ve üretim aşamasında işlenmekte olan ürüne de bulaşması söz konusudur. Ayrıca ağır metaller pek çok endüstriyel atıkta ve atıkların bulaştırdığı yeraltı sularında, toprakta ve havada bulunabilmektedir. Bu sebeplerden dolayı metaller kolaylıkla besin zincirine girerek canlılarda artan yoğunluklarda birikebilmeleri nedeniyle diğer kimyasal kirleticiler arasında ayrı bir önem taşımaktadırlar.
Gıda güvenliği ve besleyici değerlerin belirlenmesinde gıdanın içerdiği metal düzeyi önemli yer tutmaktadır. Özellikle bazı minerallerin belirli dozların üzerine çıkması insan sağlığı açısından önemli bir tehdit oluşturmaktadır.
Ağır metallerin insan metabolizmasında oluşturdukları etkiler ve etkin oldukları
aşamalar ana sistemler açısından kısaca ele alınırsa bunlar;
Havada bulunan gazların yalnızca %1-1.5’luk kısmı uçucu ağır metaller olmasına karşın bu maddelerin birikimleri günümüzde birçok rahatsızlığa neden olmaktadır. Bu maddeler karaciğer, beyin, kemik iliği ve böbrek gibi yaşamsal organlarımıza geri dönülmez hasarlar verebilir. Özellikle ağır metallerin insan sağlığı üzerinde olan etkilerinin ortaya konulmasıyla birlikte, belirli bir dozun üzerine çıkıldığında sağlık açısından tehlike oluşturabilecek kurşun, kadmiyum, krom, kalay, arsenik ve cıva gibi metallerle, demir, bakır, çinko, magnezyum, mangan, potasyum, sodyum gibi metallerin gıdalardaki düzeylerinin belirlenmesi yoluna gidilmiş ve yasal sınırlamalar oluşturulmuştur. Bu sınırlamalar ulusal ve uluslararası geçerliliği kabul görmüş yayınlar temel alınarak bakanlık tarafından insan sağlığına tüketiminde zarar oluşturmayacak maksimum limitler belirlenmiştir. Bu limitler doğrultusunda gıdalarda ve yemlerde ağır metal ve mineral analizleri yapılmalıdır.
Gıda kalitesi ve güvenliği açısından tüketici sağlığını etkileyebilecek metal ve ağır metallerin gıda, gıda katkı ve yem, yem katkı analizleri mineral laboratuvarımızda AAS-F (Flame), AAS-G (Grafit) ve AAS-H (Hidrür) cihazları ile yapılmaktadır.
Mineral laboratuvarımızda, gıdalarda ve yemlerde bakanlık tarafından gerekli izinleri alınmış olan kurşun, kadmiyum, cıva, demir, krom, bakır, sodyum, nikel, kalay, çinko, alüminyum, kalsiyum, selenyum, antimon, arsenik, potasyum, mangan, magnezyum ve fosfor elementlerinde analizler yapılmaktadır.